Awiatorzy. Podniebne przygody polskich lotniczek i lotników

Awiatorzy. Podniebne przygody polskich lotniczek i lotników to połączenie książki przygodowej z edukacją. Jest brawurowa, piękna, daje do myślenia i (to chyba najważniejsze) jest też kawałkiem polskiej historii.

Ze smutkiem stwierdzam jednak, że to historia raczej mało znana, zapomniana albo (i to najgorsze) niewspominana zbyt często w szkołach czy mediach. Mam nadzieję, że dzięki talentowi pisarskiemu Anny Litwinek to się szybko (w końcu) zmieni.

Pomysł zrodził się w głowie artystki, miłośniczki lotnictwa, które zresztą jest rodzinną pasją. Wiem, bo miałam przyjemność rozmawiać z Anną Litwinek na temat Awiatorów. Wypytałam o wszystkie możliwe wątki, bo przyznaję, że sama jestem losami bohaterów zafascynowana.

Podniebne marzenia

W każdym rozdziale poznajemy konkretne, prawdziwe postacie. Niemal tyle samo kobiet, co mężczyzn, choć prawda jest taka, że w ponad stuletniej historii lotnictwa, kobiety nie miały zbyt wielu szans na popisanie się talentami. Jak w wielu miejscach i tu musiały sobie dopiero wywalczyć pozycję. Cieszę się, że autorka podeszła do tematu tak „parytetowo”.

Podniebne losy bohaterów

Nie myślcie jednak, że to kolejna nudnawa książka z sucho opisanymi życiorysami. Od pierwszych zdań wciąga, tu się bardzo wiele dzieje. Największą wartością jest właśnie sposób pisania, który osobiście kojarzy mi się z czytaniem scenariusza filmowego lub po prostu oglądaniem filmu akcji. Są nawet wątki romantyczne.

Brawurowo, plastycznie, bez nudnych opisów czy zbędnego patosu. Bardzo to doceniam, zwłaszcza że część bohaterów to postacie, które walczyły podczas wojny, więc możliwości pławienia się w patetycznych peanach jest tu całkiem sporo. Nic z tych rzeczy, tutaj ci ludzie są zbyt prawdziwi na patos.

Bardzo słusznie podczas rozmowy sama autorka podkreśliła, że we wszystkich opowieściach jest pokazany nowoczesny patriotyzm. Od wojny, co jest bardzo oczywiste, po codzienną pracę w służbie kraju: lekarz, inżynier, rolnik, strażak.

Podniebne motywacje

Żeby zostać pilotem lub pracować w lotnictwie w jakiejkolwiek innej dziedzinie trzeba mieć w sobie masę samozaparcia i determinacji. Pokazanie tych cech na konkretnych przykładach, z mnóstwem porażek, upadków, podnoszenia się, otrzepywania kolan i dalszego podążania za marzeniem, to ogromna motywacja. Nie tylko dla współczesnych dzieci, myślę, że dorośli będą się zaczytywać.

Podniebne maszyny

Osobnymi bohaterami są tu maszyny. Dla takiego laika jak ja to po prostu samoloty. Po przeczytaniu książki i rozmowie z autorką wiem, że to są właśnie bohaterowie przez duże B, niemal osobne byty, tak ważne dla awiatorów. Nosiły własne imiona, były kochane, dopingowane, podziwiane i przede wszystkim szanowane. Narzędzia, dzięki którym ludzie mogli (i codziennie mogą) spełniać marzenia. To wielka sprawa.

Dlatego tak się cieszę, że książkę ilustrował Adam Wójcicki, któremu zależało na pokazaniu dokładnego wyglądu, ale też dynamiki, te rysunki właśnie takie są.

Obok nich mamy też w książce prawdziwe zdjęcia. Udało się zebrać fotografie wszystkich bohaterów, co sprawia, że czytając i oglądając ich historie, ma się ciary, bo to jednak nie jest hollywoodzka produkcja, tylko życie.

Podniebna lekcja historii

W kolejnych rozdziałach przechodzimy przez historię polskiej awiacji, a od autorki wiem, że bardzo pilnowała zgodności opowieści z faktami. Do tego stopnia, że rozdział o locie w kosmos zatwierdzał sam Mirosław Hermaszewski. I był zadowolony, jest akcept.

Codzienna praca lotników i lotniczek

Powtarzam wciąż, że jest to książka historyczna, jednak ona przecież opowiada też o współczesnych lotnikach i lotniczkach. Powietrzne walki wojenne, pobijanie rekordów czy spektakularne wyścigi to jedna sprawa. Ta praca to też szara codzienność w służbie nam wszystkim. Gaszenie pożarów, przewożenie organów do przeszczepu czy patrolowanie granic, to codzienność podniebnych zapaleńców.

Komu spodoba się ta książka?

Spodoba się dzieciom szukającym fascynujących przygód, ale też czytelnikom wątpiącym w siebie i swoje marzenia. Ona jest wręcz podręcznikowym przykładem książki motywacyjnej. Choć oczywiście nie znajdziecie w niej nic z typowych amerykańskich „krzykaczy”.

To też świetna lektura szkolna, a wiem od autorki, że wydawnictwo Znak Emotikon przygotowało cały program dla szkół podstawowych, właśnie na podstawie tej książki w ramach akcji Czytanie ma moc >> Dostępny będzie od września 2021. Już zazdroszczę uczniom tych lekcji historii.