Skąd jestem? Książka dla dzieci wydawnictwa Albus opowiadająca prostymi słowami i plastycznymi porównaniami o tym, skąd się biorą dzieci.
Pytanie, którego czasami dorośli się obawiają, bo trzeba mówić o seksie i używać nazw części ciała. Wyjaśniać skomplikowane sprawy związane z biologią. Jednak najtrudniejsze jest chyba wyście ze strefy myślenia o tym, jako temacie tabu, kłopotliwym czy wręcz niestosownym.
Mądre książki dla dzieci
Rozumiem, dlaczego wiele osób ma wielki problem z odpowiedzią na pytanie dziecka: Skąd jestem? Kiedyś to naprawdę „nie były tematy do rozmowy”, dlatego cieszę się, że dzisiaj mamy właśnie takie książki.
To książka nominowana do Nagrody Literackiej m. St. Warszawy 2021. Trzymam kciuki za wydawnictwo Albus, bo tworzy mądre, ważne i odważne książki dla dzieci i dorosłych.
Skąd dziecko w brzuchu?
Agnieszka Kacprzyk przedstawia nam rodzinę Leosia, którego poznajemy w dniu, gdy dowiaduje się, że będzie miał siostrę. Dla kilkulatka taka wiadomość to jest zaskoczenie, ale też powód do zadania mnóstwa pytań.
Bo jakim cudem nagle mama nosi w brzuchu dziecko? Jak ono się tam znalazło? Dumny tata i szczęśliwa mama na spokojnie wyjaśniają Leosiowi wszystko ze szczegółami.
Zaczynamy od sprawdzenia różnic w wyglądzie fizycznym między kobietami i mężczyznami, bo to dość istotne dla wyjaśnienia, jak się plemnik łączy z komórką. Tu zresztą nie padają fachowe określenia, raczej obrazowe porównania, które dziecku w wieku Leosi mówią faktycznie więcej, niż „plemnik”, „macica”.
Skąd mam to wiedzieć?
Zastanawiam się, czy to do końca dobry pomysł, żeby ani razu „fachowe” słowa w książce nie padły, jednak widocznie autorka tak sobie to właśnie wymyśliła. Tu spoglądamy na sprawę wyłącznie oczami dziecka, dla którego słownikowe określenia mają w tej chwili mniejsze znaczenie. Najważniejsze, żeby zrozumieć, skąd się wzięło dziecko w brzuchu.
W tych opowieściach o różnicach rodzice używają słowa siusiak i cipka. Specjalnie piszę o tym dosłownie, bo widziałam kiedyś dyskusję w grupie Aktywne Czytanie na FB >>, inspirowaną właśnie tym tytułem. Przetoczyła się cała fala dywagacji o tym, jak, kto i dlaczego nazywa części ciała w rozmowach z dziećmi. Ile osób, tyle różnych zdań.
Cytuję definicję cipki ze SJP >>, bo pamiętam, że niektórych samo słowo gorszyło.
cipka
1. pot. «kura, zwłaszcza młoda»
2. posp. «żeński organ płciowy»
3. posp. «o kobiecie, zwłaszcza niezbyt mądrej i traktowanej głównie jako obiekt seksualny»
Plastyczne porównania
Podczas dalszej rozmowy Leoś dowiaduje się, że z zapłodnieniem jest podobnie jak z kluczem i dziurką. Siusiak wsuwa się do cipki, dzięki czemu może tam zostawić nasionka.
Po tych prostych wyjaśnieniach przechodzimy do samej ciąży, przecież to fascynujące, że w mamie żyje prawdziwe dziecko. Co ono je i jak? Czy to całe mieszkanie w brzuchu, wygląda tak, jak mieszkanie w pokoju?
Skąd dziecko na świecie?
W końcu poród, wyczekane przyjście dziecka na świat. Mamy tu porównanie do pękającego balonika, choć oczywiście bez huku. Wyjaśnienie, że czasem trzeba brzuch rozciąć, ale najczęściej dziecko wydostaje się tak, jak przyszło, czyli przez cipkę.
Bystry Leoś chce wiedzieć, jak to możliwe? Przecież dziecko jest już całkiem spore. Mama sprytnie wyjaśnia sprawę rozciągając gumkę do włosów. Dzięki temu synek rozumie, że z ciałem kobiety podczas porodu jest podobnie.
Wymowne ilustracje
Jak pierwszy raz oglądałam książkę, nie czytając jeszcze treści, wydała mi się taka poetycka. Te prześliczne ilustracje, w których widać toczące się rozmowy między dzieckiem i dorosłymi. Wszystkie porównania: nasionka, balonik, te zakwitające kwiaty itd.
Jednak po przeczytaniu doszłam do wniosku, że w zasadzie to jest bardzo konkretna treść, taka na poziomie dzieci w wieku 4, 5, 6 lat.
Myślę, że przyda się wszystkim, którzy odrobinę obawiają się tego „trudnego” pytania. Dzięki porównaniom i bardzo wymownym ilustracjom będzie o wiele łatwiej rozmawiać.
Jeśli więc nie szukacie typowo naukowej książki (mam na myśli fachowe terminy), a raczej wyjścia do rozmowy o nowym rodzeństwie, potocznych słów, plastycznych porównań, to świetna propozycja. I do tego tak przepięknie zilustrowana przez Mariannę Sztymę.
Skąd jestem?
Autorka Agnieszka Kacprzyk
Ilustracje Marianna Sztyma
Wydawnictwo Albus
Książka dla dzieci w wieku 4-7 lat.
Oprawa twarda, kartki miękkie.
